Oferta » Równość płci w przedszkolu – część II

Iwona Niedojadło, Muster-in

Artykuł opracowany w ramach projektu „Nasze przedszkole – edukacja przedszkolna dla wszystkich dzieci Gminy Koziegłowy”.

Przedstawione poglądy i opinie wyrażone w tym artykule nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska realizatora projektu „Nasze przedszkole – edukacja przedszkolna dla wszystkich dzieci Gminy Koziegłowy”.  

Istoty ludzkie mogą w sposób wolny rozwijać osobiste zdolności i dokonywać wyborów bez ograniczeń związanych z ich społeczno-kulturowymi rolami płciowymi, a odmienne zachowania, ambicje i potrzeby kobiet i mężczyzn są traktowane i oceniane w oparciu o zasadę równości.

Idea równości płci zawarta w komunikacie Komisji Europejskiej „Włączanie równości kobiet i mężczyzn do wszystkich strategii i działań politycznych Wspólnoty”, 1996

Co zrobić, żeby dzieci nie nauczyły się stereotypowego myślenia o dziewczynkach i chłopcach / kobietach i mężczyznach? Co możemy zrobić, żeby nie powielać stereotypów płciowych w edukacji przedszkolnej?

Jednym z najważniejszych celów, które stawia sobie pedagogika wrażliwa na płeć, jest przełamanie w dzieciach wizji świata, w której pewne rzeczy robią tylko chłopcy, a pewne tylko dziewczynki i zachęcenie dzieci do kwestionowania przypisanych ról.

Należy jeszcze raz podkreślić, że w edukacji równościowej nie chodzi o to aby wszystkie dziewczynki zmuszać do chodzenia po drzewach, a wszystkich chłopców do bawienia się lalkami. Jest to także typowy błąd w postrzeganiu zagadnienia równości płci, a mianowicie uznanie, że w wyniku działań mających na celu równość płci kobiety będą zajmować się zajęciami „męskimi”, a mężczyźni będą zniewieściali. Oraz że równość w płci np. w edukacji przedszkolnej oznacza, że dziewczynki mają nakaz bawienia się samochodami, a chłopcy lalkami. Gdyby to był cel polityki równościowej to wtedy nazwano by ją np. polityką zamiany ról lub odwrócenia. Czym zatem faktycznie jest równość płci? Umożliwianiem wszechstronnego rozwoju nie ograniczając aktywności do dozwolonych dla danej płci.  Równościowa edukacja powinna stwarzać warunki, w których dzieci mogą czuć się bezpieczne i akceptowane z tym, jakie są, co je bawi i co lubią robić. W którym wzmacniamy ich zdolności i akceptujemy indywidualizm.

Po to, aby to osiągnąć, warto na co dzień zwracać uwagę na nasze zachowanie i stale zadawać sobie pytanie – jako rodzic, nauczycielka, nauczyciel:

-        czy to, co właśnie robię, nie wpycha dzieci w role, które one niekoniecznie chcą odgrywać?

-        jaki przekaz na temat ról płciowych niesie moje własne zachowanie?

-        jaki przekaz niosą bajki, które czytam, przykłady, które podaję, zabawy, które proponuję?

Jednocześnie prowadząc edukację:

-        nie należy łączyć naturalnych cech płciowych z predyspozycjami zawodowymi,

-        należy używać żeńskich odmian rzeczowników, w szczególności w odniesieniu do ról społecznych związanych z prestiżem i pozycją w sferze publicznej,

-        w ćwiczeniach i poleceniach uwzględniać zróżnicowanie płciowe wychowanków (męski i żeński rodzaj gramatyczny),

-        uwzględniać różnorodność świata społecznego i w związku z tym „uobecniać” istnienie dzieci z rodzin dysfunkcyjnych czy niepełnych, dzieci niepełnosprawnych, włączać istnienie różnic etnicznych i innych,

-        objaśniać, czym jest przemoc, zwłaszcza ze względu na płeć (wulgarny język, dyskryminujące uwagi) i uczyć, jak radzić sobie z takimi zachowaniami,

-        odzwierciedlać różnorodne doświadczenia zaczerpnięte z życia osobistego, rodzinnego, zawodowego i społecznego dziewcząt i chłopców, mężczyzn i kobiet z różnych grup etnicznych, wyznaniowych i społecznych,

-        przedstawiać zrównoważoną pod względem udziału kobiet i mężczyzn wizję historii,

-        ukazywać zaangażowanie kobiet w życiu społecznym i politycznym.^1[1]

W szerszej perspektywie będzie to miało przełożenie na:

-        swobodny rozwój osobistych umiejętności,

-        dokonywanie ważnych życiowych wyborów bez ograniczeń, jakie narzucane są przez pryzmat roli kobiet i mężczyzn w społeczeństwie,

-        dążenie do realizowania własnych aspiracji i potrzeb (aspiracji kobiet i mężczyzn), które będą uznawane, popierane oraz doceniane,

-        zdobywanie odpowiedniej pozycji społecznej oraz niezależności ekonomicznej,

-        propagowanie równości płci na różnych płaszczyznach życia społecznego.

Dzięki takiej pracy naszych dzieci nie dotkną negatywne skutki działań dyskryminacyjnych ze względu na płeć , w tym:

-        Ograniczone możliwości wyboru i realizacji swojej drogi życiowej, rozwijania swoich talentów i zdolności,

-        Ograniczony lub brak dostępu do cennych i ważnych, zasobów takich jak: pieniądze, czas, informacja, szanse edukacyjne, szanse zdrowotne,

-        Wykluczenie społeczne czyli brak lub ograniczone możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji/usług/praw publicznych, które powinny być dostępne dla wszystkich.

Pamiętajmy:

równość płci = równość szans i wolność wyboru

Słownik równości płci

opracowany na podstawie Alfabetu równości płci http://www.ngo.pl.siecrownosci.gov.pl/:

dyskryminacja ze względu na płeć - oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie ze względu na płeć, które powoduje lub ma na celu uszczuplenie albo uniemożliwienie jednej z płci przyznania bądź korzystania na równi z drugą płcią z praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych.

gender (ang.) - płeć społeczno-kulturowa. Dotyczy cech nabytych a nie biologicznych (ang. sex); jest zespołem atrybutów, postaw, ról społecznych i zachowań, przypisywanych mężczyźnie lub kobiecie przez szeroko rozumianą kulturę.

prawa kobiet - prawa kobiet i dziewczynek stanowiące niezbywalną, integralną i niepodzielną część powszechnych praw człowieka.

prawa ojca - prawo rodzicielskie do kontaktów i sprawowania opieki nad dzieckiem. W szerszym rozumieniu prawa ojca wiążą się z działaniem rzecz równouprawnienia płci we wszelkich sferach życia społecznego i rodzinnego, z promowaniem odpowiedzialnego i aktywnego ojcostwa, oraz zmianą społecznych uwarunkowań ograniczających rolę ojców po rozwodzie jedynie do obowiązku alimentacyjnego.

równe szanse (zasada równych szans) - brak barier (przede wszystkim prawnych) utrudniających udział w życiu gospodarczym, politycznym i społecznym z powodu przynależności do określonej płci.

równe traktowanie - zasada równego traktowania jest jedną z naczelnych zasad prawnych Wspólnot Europejskich; związana z ekonomicznym i socjalnym wymiarem praw człowieka. Jest to równe traktowanie rozumiane dosłownie - jako jednakowość traktowania kobiet i mężczyzn i brak zróżnicowania ze względu na płeć we wszystkich przejawach życia społecznego, przeze wszystkim zaś w stosunkach pracy. Równe traktowanie oznacza nie tylko równą płacę za równą pracę (i pracę o tej samej wartości), ale także równe warunki pracy, równy dostęp do szkoleń i awansów.

równość kobiet i mężczyzn - Rada Europy wskazała na to, iż "zasada równości kobiet i mężczyzn jest fundamentalną i uniwersalną zasadą praw człowieka". Oznacza to, że żadne państwo członkowskie RE nie może odmówić uznania tego prawa, powołując się na odmienne tradycje społeczno-kulturowe i religijne albo systemy ekonomiczne i prawne.

stereotyp (z gr. stereos – „przestrzenny”, typos – „wzorzec”, „odcisk”) – konstrukcja myślowa, zawierająca komponent poznawczy (zwykle uproszczony) i emocjonalny, zawierająca pewne fałszywe przeświadczenie, dotyczące różnych zjawisk, w tym innych grup społecznych.

[1] Źródło: Polityka równości płci: Polska 2007: raport; Autorka: Beata Balińska